25 jaar rechtspraak over het primaat van de politiek in de WOR

Invloed medezeggenschap bij de overheid

'Invloed van de medezeggenschap bij de overheid’ zo luidt de naam van een symposium dat op 26 november 2020 is gehouden. Tijdens het symposium is ook een boek van de Vereniging voor Arbeidsrecht gepresenteerd over 25 jaar rechtspraak over het primaat van de politiek in de WOR. Via deze website kun je dit boek gratis downloaden en het symposium terugkijken.

Het symposium heeft duidelijk gemaakt dat de ruimte voor de medezeggenschap bij de overheid wordt ingeperkt door de strikte wijze waarop de bepaling over het primaat van de politiek in de rechtspraak wordt uitgelegd. Daar dient verandering in te komen. Op deze website tref je de tekst van een petitie aan, die door ondernemingsraden bij de overheid is opgesteld. Minister en Tweede Kamerleden worden opgeroepen om de bepaling over het primaat van de politiek in de WOR aan te passen.

De petitie is in maart 2021 aangeboden aan de Minister van SZW en in november aan de vaste Kamercommissie van SZW. Op deze website tref je informatie daarover aan. Ook vind je informatie over de initiatiefnemers en het symposium.


Adviesaanvraag bij SER over primaat van de politiek ingediend.

Op 15 november 2023 heeft Minister van SZW, Karin van Gennep, een adviesaanvraag bij de SER ingediend over de vraag of de bepaling in de WOR ter bescherming van het primaat van de politiek aanpassing behoeft. Deze adviesaanvraag is te vinden onder link: adviesaanvraag-politiek-primaat.pdf (ser.nl)
Daarin vraagt de Minister de opvatting van de SER/CBM over (de werking van) het primaat van de politiek in de WOR. Het betreft hier echter niet een zuiver medezeggenschapsvraagstuk. Het vraagstuk van het politiek primaat is evenzeer relevant voor de besluitvormingsprocessen bij de overheid en dus voor de inrichting en werking van het openbaar bestuur in Nederland. Om deze reden verzoekt de minister aan de SER bij de advisering over het primaat van de politiek deskundigheid op het gebied van het openbaar bestuur te betrekken. De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) heeft reeds aangegeven bereid te zijn een bijdrage aan het onderzoek te leveren. De concrete vraag aan de SER/CBM is of met de huidige lijn van de interpretatie van het politiek primaat in de rechtspraak de marktconformiteit van de medezeggenschap bij overheid voldoende is gewaarborgd. Met andere woorden, of de beoogde marktconformiteit van de medezeggenschap niet te veel wordt ingeperkt door het politiek primaat. Mocht de SER/CBM van mening zijn dat de beoogde marktconformiteit van de medezeggenschap bij de overheid te veel wordt ingeperkt door het politiek primaat, is de vervolgvraag op welke wijze deze marktconformiteit van de medezeggenschap bij de overheid zou kunnen worden verbeterd, rekening houdend met de politiek-bestuurlijke verhoudingen.


Adviesaanvraag aan SER en ROB over primaat van de politiek in de WOR zit er aan te komen

Het is is alweer 2 jaar geleden dat n.a.v. het symposium de petitie is aangeboden aan de minister van SZW met de oproep om de regeling over het primaat van de politiek in de WOR aan te passen. Mede gezien de wijze waarop in de rechtspraak uitleg aan deze bepaling wordt gegeven is de invloed van de medezeggenschap bij de overheid danig ingeperkt, zeker in vergelijking met de medezeggenschap van de 'gewone' ondernemingsraden. Hoewel er alweer heel wat tijd verstreken is sinds het indienen van de petitie, betekent dat niet dat er niets is gebeurd. Er heeft overleg plaatsgevonden tussen de minister van SZW en van BZK over dit onderwerp. Op 18 juli 2023 heeft de GOR RIJk een brief ontvangen namens de minister van BZK naar aanleiding van een advies van de GOR RIJk over het ambtelijk vakmanschap. Daarin wordt ook aandacht besteed aan de petitie. Gemeld wordt dat er een concept adviesaanvraag hierover in voorbereiding is, die zal worden ingediend bij zowel de SER, de Commissie Bevordering medezeggenschap, en bij de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). De verwachting is dat deze adviesaanvraag nog dit jaar zal worden ingediend. Voor de gehele tekst van de brief kan hier doorgeklikt worden. De passage is terug te vinden op pagina 4.

Brief van Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties


Petitie aangeboden aan Vaste Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Op 7 december 2021 is de petitie aangeboden aan de Vaste Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De dag na de Tweede Kamer verkiezing in maart 2021 was de petitie al aangeboden aan minister Koolmees, waarover elders op de website meer informatie is aan te treffen.

De initiatiefnemers hebben bij de start aangekondigd dat zij de petitie ook aan de vaste Kamercommissie SZW zullen gaan aanbieden. Zij willen de Kamerleden op die manier informeren over de wens van de ondertekenaars van de petitie dat aandacht moet worden besteed aan de bepaling over het primaat van de politiek in de WOR en de wijze waarop die in de rechtspraak wordt uitgelegd. De ondertekenaars van de petitie roepen ook de parlementsleden op om deze wetsbepaling in de WOR te wijzigen om zo de invloed van de medezeggenschap bij de overheid te normaliseren.

Vanwege de Coronamaatregelen mochten maar 2 personen de petitie digitaal aanbieden. Johan Veld als vertegenwoordiger van de vele overheidsondernemingsraden die de petitie hebben ondertekend, en Bas van Weegberg dagelijks bestuurslid   FNV en voorzitter van  de gezamenlijke vakbonden bij de overheid, hebben de vaste Kamercommissie kort toegesproken. Ze hebben de noodzaak tot aanpassing van de wet uitgelegd. De voorzitter van de Vaste Kamercommissie heeft vervolgens de petitie in ontvangst genomen.